پایان نامه چیست؟

دانشجویان فارغ التحصیل و دکتری و حتی گاهی اوقات کارشناسی ملزم به انتخاب واحدی به نام پایان نامه هستند و در پایان ترم دستاورد خود را به صورت نسخه چاپی و الزام آور به دانشگاه ارسال می کنند.

اما هدف از ارائه رساله و پایان نامه چیست؟ چرا دانشجویان باید چندین ترم را صرف انجام پایان نامه کنند؟

قبل از اشاره به اهداف پایان نامه ، بهتر است تعریفی از پایان نامه داشته باشید تا با این واژه بیشتر آشنا شوید.

تعريف رساله یا پایان نامه

پایان نامه یک گزارش مکتوب به زبان فارسی یا انگلیسی است که در آن دانشجو نتایج تحقیقات خود را در یکی از زمینه های تحصیلی مربوطه زیر نظر سرپرست (ها) انجام می دهد و ارائه می دهد.

اهداف واحد پايان نامه

1. ايجاد انگيزش تفكر جهت انتخاب موضوع و بدنبال آن پژوهش و تحقيق و ارايه راهكارهاي مناسب
2. تقويت نگرش تحقيقي
3. كسب توانايي در طراحي و مديريت تحقيق
4. بكارگيري روشهاي مختلف جستجوي هدفمند در ادبيات علمي مربوطه ( چاپي و الكترونيك )
5. كسب مهارت در استفاده از روشهاي مناسب جمع آوري داده ها
6. كسب مهارت در استفاده از روشهاي مناسب پردازش داده ها
7. آشنايي با شيوه صحيح نگارش
8. كسب توانايي در ارايه مناسب مطالب
9. افزايش قدرت استدلال و تفكر منطقي

انواع پايان نامه

پايان نامه ها مي توانند پژوهش بنيادي، كاربردي، بنيادي – كاربردي ( و ترجيحاً در جهت حل اولويتهاي منطقه اي و كشوري ) باشند. پايان نامه هاي مروري، گرد آوري و گزارش موارد نادر قابل تصويب نمي باشند.

مراحل مختلف اجراي پايان نامه

1. انتخاب عنوان و نگارش طرح مقدماتي تحقيق ( Proposal )
2. تصويب طرح مقدماتي تحقيق ( Proposal ) در مراجع مربوطه
3. اجراي پايان نامه
4. نگارش و دفاع

بعد از اتمام نگارش رساله و دفاع از رساله، اساتید راهنما و داوران حاضر در جلسه دفاعیه، نمراتی برای دانشجو در نظر میگرید که از درجه “عالی” تا “غیر قابل قبول” میتواند متغییر باشد. چنانچه دانشجویی رتبه غیرقابل قبول کسب نماید باید ایرادات پایان نامه خود را رفع نماید و دوباره در جلسه دفاعیه حاضر شود.

راهنماي نگارش و تنظيم پايان نامه

با توجه به اینکه هر دانشگاهی آیین نامه نحوه نگارش پایان نامه مخصوص به خود دارد که دانشجویان موظف هستند به همان شیوه پایان نامه خود را نگارش کنند و به دانشگاه تحویل دهند. اما اصول زیر برای تمام پایان نامه های ارشد و دکتری یکسان می باشد.

• رنگ جلد پایان نامه از سمت دانشگاه بر اساس رشته تحصیلی تعیین می شود. برای مثال رنگ جلد پایان نامه های دندانپزشكي به رنگ قهوه اي و پایان نامه های داروسازی به رنگ سرمه ای می باشند.

• مشخصات روي جلد بصورت وسط چين و به ترتيب زير بايستي تنظيم گردد:
  – آرم دانشگاه
  – اسم دانشگاه
  – پايان نامه جهت دريافت درجه (مقطع و رشته تحصيلي )
  – عنوان
  – نام و نام خانوادگي دانشجو
  – استاد يا استادان راهنما ( نام و نام خانوادگي استاد يا استادان راهنما، بدون ذكر القاب و عناوين اضافي به غير از « دكتر »)
  – ماه به حروف و سال فارغ التحصيلي هجري شمسي

• مشخصات پشت جلد عين روي جلد ولي به زبان انگليسي خواهد بود.

• در شيرازه عنوان يا خلاصه عنوان ذكر مي گردد.

بخش ابتدايي پايان نامه شامل قسمتهاي زير خواهد بود:

– صفحه سفيد بعد از جلد
– « به نام خدا »
– صفحه مشخصات (مشابه روي جلد ) + نام استاد(ان) مشاور(زير نام استاد راهنما ) + * محل اجرا ( زير نام استاد مشاور ) + شماره پايان نامه ( در پايين ترين سطر )
– صفحه گواهي اصالت ( نمونه در قسمت ضميمه )
– تأييد استادان راهنما و مشاور در پايان نامه هاي Ph.D
– صفحه تقديم در يك صفحه ( در صورت تمايل )
– صفحه تشكر در يك صفحه
– فهرست مقالات منتشر شده از پايان نامه
– اختصارات
– مندرجات و ضمايم
– جداول، اشكال و نمودارها ( مربوط به نتايج پژوهش )

• بخش اصلي ( متن ) شامل موارد ذيل مي باشد:
  – خلاصه فارسی
  – مقدمه ( فصل اول )
  – چهارچوب پژوهش و مروري بر متون ( فصل دوم )
  – روش كار و مواد ( فصل سوم )
  – يافته ها ( فصل چهارم )
  – بحث ( فصل پنجم )
  – منابع

• بخش انتهايي شامل موارد ذيل خواهد بود:
  – ضمايم ( در صورت نياز)
  – كپي رضايتنامه ( در صورت وجود)
  – تصوير مقاله چاپ شده يا ارايه شده در سمينارها و كنگره ها از پايان نامه يا گواهي پذيرش آن ( در صورت وجود)
  – اصل صورتجلسه نهايي ارزيابي
  – خلاصه انگليسی
  – صفحه مشخصات به زبان انگليسي ( مشابه پشت جلد + نام استاد[ان] مشاور در زير نام استاد راهنما
  – صفحه سفيد قبل از جلد

تعداد نسخه هاي چاپ پايان نامه

تعداد دقيق نسخ چاپي رساله با توجه به سياستهاي هر دانشكده و مقطع تحصيلي مشخص مي شود. حداقل نسخه هاي چاپي لازم به شرح ذيل مي باشد:

• معاونت پژوهشي دانشكده مربوطه به همراه CD متن پايان نامه
• كتابخانه دانشكده مربوطه
• يك نسخه براي هر استاد راهنما و مشاور
• دانشجو